Fermettepolitiek en de grote jongens

Vaak gebeurt het niet, maar ik bleek het op een blauwe maandag eens te zijn met Karel De Gucht. Wat was er gebeurd ? De voorbije week heeft de Franse president Chirac de nieuwe krachtlijnen van de Franse nucleaire strategie uit de doeken gedaan. Naast Groot-Brittannië en Rusland is Frankrijk het enige Europese land dat over kernwapens beschikt. Dit is een erfenis van president De Gaulle die deze force de frappe als een instrument zag van een ruimere politiek van Franse onafhankelijkheid t.o.v. de toenmalige grootmachten. De Gaulle wou zich niet neerleggen bij het status quo van de koude oorlog en wou de strakke bipolariteit (de Verenigde Staten versus de Sovjetunie) die de wereldpolitiek beheerste, doorbreken. Hij trok Frankrijk terug uit de militaire structuur van de NAVO, bouwde een kernmacht op en knoopte diplomatieke, culturele en economische betrekkingen aan met de "vijanden" uit het communistische blok. Dat hij hiermee Frankrijk iets van haar vroegere grandeur wou teruggeven, spreekt voor zich. Dat hij hiermee de Verenigde Staten tegen de haren instreek ook, maar dat is een ander verhaal...
Sinds het einde van de koude oorlog aan het begin van de jaren '90 bezint Frankrijk zich over de plaats van haar kernwapen in de veranderende internationale context. Dit resulteerde in het Witboek van de kernmacht uit 1994. Daarin werden de krachtlijnen voor de toekomst uitgezet. Het arsenaal werd gevoelig ingekrompen én gemoderniseerd. De bases van alle strategische en tactische wapens werden ontmanteld, zodat de totaliteit van de Franse kernmacht nu gebaseerd is op de marine en de luchtmacht. De crux van de force de frappe zijn de nucleaire duikboten.
Dit komt de flexibiliteit van het wapen én de begroting van het land ten goede.
In zijn toespraak nu van vorige week bepleitte Chirac de integratie van het Franse (en Britse) kernwapen in een Europees defensiesysteem. Anderzijds verklaarde hij dat bij een ernstige dreiging van de Franse en Europese veiligheid Frankrijk kan beslissen tot een preventieve (eventueel nucleaire) first strike.
Onmiddellijk struikelden de defensiespecialisten van VLD, SP.A en CD&V over elkaar heen om te verklaren dat zij deze strategie niet zien zitten. Met gemeenplaatsen als "er zijn al genoeg wapens in de wereld" maakten zij, niet gehinderd door enige kennis terzake, duidelijk dat een nucleaire component van de Europese defensie niet aan hen besteed is. Behalve Karel De Gucht, die het aandurfde het oneens te zijn met de specialist uit zijn eigen partij. Hij betoogde dat we voorbij de slogans moeten gaan wanneer het over defensie gaat.
En zo is het ook. Het is naïef te denken dat een Europese defensie geloofwaarig is zónder nucleaire component. De koude oorlog heeft ons geleerd dat nucleaire afschrikking paradoxaal genoeg de beste garantie was voor vrede. Bovendien verschafte de bipolariteit het internationale gebeuren een zekere duidelijkheid. En of we het nu willen of niet, deze duidelijkheid heeft aan kracht ingeboet. Zeker nucleair. We hebben de proliferatie van het wapen gezien...India, Pakistan, Noord-Korea, Israël, China, Zuid-Afrika. De recente ontwikkelingen in Iran zijn niet van dien aard om te geloven dat dit proces, ondanks het indrukwekkende werk van het Internationaal Atoomagentschap, snel gekeerd zal worden.
Wanneer Chirac dan de discussie op gang wil trekken, plooien onze Vlaamse politici (een enkele uitzondering gelukkig daargelaten) zich terug op dat waar ze zo goed in zijn: de fermettepolitiek.
De mensen...De hardwerkende Vlaming...
Dit zijn concepten waarmee zij aan de slag kunnen. De fundamentele wijzigingen die de wereldpolitiek het laatste decennium heeft ondergaan, en die dus ook om een antwoord vragen, gaan hun petje te boven.
Laat de grote jongens de kastanjes maar uit het vuur halen.