De Lange Adem

Als wakkere burger wil ik al eens een van de debatten meepikken die in de aanloop naar de verkiezingen te zien of te beluisteren vallen. De mening van andere wakkere burgers staat hierbij steeds vaker centraal. In tal van televisieprogramma's, radiodiscussies of gesprekken in het veld komen de bekommernissen van de "man of vrouw in de straat", zoals dat dan heet, aan bod. En terecht. Het zijn immers gemeenteraadsverkiezingen. Het gaat over het beslissingsniveau dat het dichtst bij u en bij mij staat. Het gaat over het jeugdhuis bij ons achter de hoek, over de verkeersellende elke ochtend bij u in de straat, over het cultureel centrum waarover al zo lang gesproken wordt.
En toch, en toch...Al is het dan inherent aan de aard van deze verkiezingen zelf, toch word ik ook nu weer getroffen door een fenomeen dat een steeds grotere hypotheek dreigt te leggen op het politiek bedrijf. Of beter : een combinatie van twee fenomenen die elkaar versterken.
Zo is er ten eerste het NIMBY-syndroom, ofte het Not in my backyard-syndroom. Allemaal willen we genieten van de zegeningen van het moderne leven. We willen allemaal goedkope energie, een uitgebreid wegennet, een heldere gsm-ontvangst, enzovoorts. Maar we willen geen gsm-mast in de buurt van onze woonst, geen kerncentrale in ons land, geen autostrade door ons dorp,...
Dit zijn normale menselijke reacties en eenduidige oplossingen zijn er vaak niet voorhanden. Het spreidingsplan voor de luchthaven van Zaventem toont helaas maar al te duidelijk aan hoe verwarrend het spanningsveld is tussen het algemeen en het privaat belang, tussen ecologie en economie, tussen wooncomfort en verkeerscomfort.
En net omdat het vaak zulke complexe materies zijn, is ook het beleid terzake complex. Of hoort dat toch te zijn. En hier wringt vaak het schoentje...
Politieke besluitvorming is hoe langer hoe meer een kortetermijnkwestie aan het worden. Terwijl we steeds vaker geconfronteerd worden met problemen die in de lengte en in de breedte moeten aangepakt worden. Een verwijzing naar het inspirerende werk van de Franse historicus Fernand Braudel is hier op zijn plaats. Hij deelde de historische tijd in drie categorieën in, nl. de longue durée, ofte de structurele tijd, de tijd van de zeer langzame, nauwelijks merkbare evoluties (natuur, geografie, klimaat,...), de moyenne durée, de conjuncturele tijd van de middellange evoluties (economie, demografie,...) en de courte durée, de evenenmentele tijd (politieke evoluties, oorlogen,...).
Ecologische problemen (milieuvervuiling, opwarming van de aarde,...), economiche uitdagingen (opkomende economieën zoals China, Brazilië en India, de vraag naar de hoeveelheid fossiele brandstoffen,...), demografische evoluties (de vergrijzing,...), veiligheidsvraagstukken (terrorisme,...) enzovoorts enzovoorts.
Al deze zaken hebben hun impact op het dagelijks leven van ons allemaal, alleen kunnen een aanpak van lange termijn (de lengte), een aanpak op Europees of liever nog op mondiaal vlak (de breedte) resultaat hebben.
Helaas mis ik vaak dit lange en brede perspectief. Verder dan de gemeente - of gewestgrenzen gaat het vaak niet en verder dan de paar jaar die ons scheiden van de volgende verkiezingen ook niet. Niet altijd. Want ze zijn er gelukkig nog, de politici die verder kijken dan hun neus lang is. Hopelijk krijgen zij ook de tijd en de ruimte om te zeggen wat ze te zeggen hebben.

Vale